فرهاد شمسيان-قائم مقام مرکز آموزشي و پژوهشي مارکوپولو _ گردشگري نقش حساسي در اقتصاد جهاني ايفا مي‌کند و بخصوص براي بسياري از کشورهاي در حال توسعه، داراي جايگاه برجسته‌اي است.
امروزه گردشگري به عنوان تکنيک موثري به منظور بازتوزيع عادلانه ثروت و نيز به عنوان کاتاليزري در جهت افزايش برابري حقوق زنان و مردان، محافظت از فرهنگ جوامع و نيز محافظت از محيط طبيعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به همين خاطر است که صنعت گردشگري نقش موثري را در اهداف توسعه هزاره سازمان ملل متحد ايفا مي کند.
از تغييرات آب و هوايي به عنوان يک تهديد جدي عليه جامعه بشري، اقتصاد و محيط زيست ياد مي‌شود و براي چند دهه است که به يک معضل جدي بين‌الملل بدل شده است. هيأت متخصصان بين‌المللي تغييرات آب و هوايي گرم شدن کره زمين را موضوعي کاملآ روشن و واضح مي‌دانند و بيان مي‌کنند که شايد گازهاي گلخانه‌اي انسان ساخت ( GHG 2 )، علت اصلي افزايش دماي کره زمين از ميانه قرن بيستم به بعد باشد.
در اين خصوص براي کشورهاي توسعه يافته همتي راسخ در جهت کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و براي کشورهاي در حال توسعه چارچوبي موثر که پاسخگوي نياز‌هاي آنها نيز باشد، راهکار خوبي براي برون جست از وضع فعلي است.
از آنجا که آب و هوا مدت زمان و کيفيت فصول گردشگري را تعيين مي‌کند، از اين رو بر فرآيند‌هاي صنعت گردشگري و نيز شرايط محيطي، که هر دو از عوامل جذب و يا دفع گردشگران هستند، تاثير مي‌گذارد. به همين خاطر، صنعت گردشگري در مقابل تغييرات آب و هوايي بسيار حساس است و تغييرات آب و هوايي تاثير مهمي در تجارت سفر و گردشگري دارند.
در برخي از نقاط دنيا اين تاثيرپذيري به سرعت آشکار مي‌شود. به عنوان مثال جزيره‌هاي کوچک حوزه درياي کارائيب، آسياي جنوب شرقي و آفريقا مناطقي هستند که تصور مي‌شود در معرض خطر بيشتري قرار دارند. انطباق با تغييرات آب و هوايي توسط بخش گردشگري تضمين کننده اين نکته خواهد بود که اشخاص، جوامع و کشورها همچنان از فوايد اين صنعت بهره ببرند.
از سوي ديگر سفر و گردشگري نيز از عوامل موثر در تغيير آب و هوا به شمار مي‌رود و تقريبآ 5 درصد از دي اکسيدکربن منتشر شده در جو توسط صنعت گردشگري توليد مي‌شود. پيش‌بيني مي‌شود تا سال 2035 اين رقم به 130درصد برسد! ميزان بسياري از اين رقم مربوط به صنعت حمل و نقل هوايي است؛ گرچه صنعت گردشگري قول داده است که بطور پايدار از انتشار اين گازها خودداري کند.
از آنجا که صنعت گردشگري براي کاهش فقر و توسعه اقتصادي در کشورهاي در حال توسعه بسيار مهم است، هر نوع سياستي در جهت کاهش و قطع انتشار گازهاي گلخانه‌اي، بايد با اين هدف تدوين شود که به کشورهاي در حال توسعه ضرري وارد نشود و آنها بتوانند همچنان از فوايد اقتصادي – اجتماعي اين صنعت بهره ببرند.
صنعت حمل و نقل نيز که بخش بنيادين گردشگري است، مذاکراتي را در سطح ملي و بين‌المللي و در جهت کاهش اثرات انتشار اين نوع گازها ترتيب داده است. در هر حال هر نوع سياستي که توسط صنعت هوانوردي و در جهت کاهش اثرات گازهاي گلخانه‌اي تدوين شود، تاثيرات قابل توجهي روي مقاصد گردشگري دنيا خواهد داشت.
در همين خصوص سازمان جهاني گردشگري فراخواني را براي ارائه راه حل‌هاي مناسبي جهت استفاده صنعت هوانوردي اعلام کرده است. راه حل‌هايي که از يک طرف باعث کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي توسط اين صنعت شود و از طرف ديگر مدافع توسعه گردشگري در کشورهاي در حال توسعه باشد.
سازمان جهاني گردشگري تلاش‌هاي بسياري را در جهت افزايش آگاهي‌ها نسبت به موضوع تغييرات آب و هوا در بخش گردشگري انجام داده است و اقدامات عملياتي بسياري نيز صورت پذيرفته است. در سال 2003 در تونس نخستين کنفرانس بين‌المللي با موضوع تغييرات آب و هوايي و گردشگري توسط سازمان جهاني گردشگري و بسياري ديگر از دپارتمان‌هاي سازمان ملل متحد برگزار شد. نتيجه کنفرانس بيانيه پاياني جربا با موضوع تغييرات آب و هوا و صنعت گردشگري بود که به بيان تعهدات صنعت گردشگري در قبال کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي مي‌پرداخت و بر ارتباط دو جانبه اين دو موضوع تاکيد مي‌کرد.
دومين کنفرانس بين‌المللي با موضوع تغييرات آب و هوا و صنعت گردشگري در سال 2007 در داووس سوئيس برگزار شد. بيانيه پاياني داووس شامل پيشنهادها و تعهداتي به منظور به کارگيري سياست‌هاي گردشگري پايدار در قبال مسئله تغييرات آب و هوايي بود. به عنوان مثال سازمان جهاني گردشگري در اين امر پيش قدم شده است و مقدار گازهاي گلخانه‌اي که توسط فعاليت‌هاي اين سازمان از سال 2008 تاکنون منتشر شده است را اندازه گرفته و قصد دارد براي رسيدن به وضعيت طبيعي آب و هوايي آنها را خنثي کند.
کاهش انتشار اين گازها در دراز مدت بسيار مهم است. با اين وجود صنعت گردشگري و حمل و نقل نيازمند تطبيق خود با اثرات تغييرات آب و هوايي در ميان مدت و کوتاه مدت است. کيفيت، کميت و صحت داده‌هاي حاصل از پيش‌بيني وضعيت آب و هوا در مقاصد و مناطق مختلف، متفاوت است. اين امر مي تواند بر چگونگي تطبيق کشورها و بخصوص کشورهاي توسعه يافته با تغييرات آب و هوايي، تاثير بگذارد يا آن را محدود کند.
سازمان جهاني هواشناسي (WMO) با همکاري سازمان جهاني گردشگري کميته‌اي تخصصي را جهت کار روي موضوع گردشگري و آب و هوا تشکيل داده است. وظيفه اين کميته تشويق کشورها به استفاده از اطلاعات به دست آمده از پيش‌بيني وضعيت آب و هوايي در بخش گردشگري است.
در سال 2007، سازمان جهاني گردشگري سرويس تبادل اطلاعات آب و هوايي و گردشگري را به منظور دسترسي ذي‌نفعان صنعت گردشگري به داده‌ها و نتايج تحقيقات انجام شده، راه‌اندازي کرد. اين سازمان همچنين منابعي را با موضوع تاثيرات تغييرات آب و هوايي و راهکارهاي تطبيقي به چاپ رسانده و منتشر کرده است. مهمترين آنها "تغييرات آب و هوايي و واکنش گردشگري به اين مسئله جهاني " در حمايت از بيانيه داووس و " تطبيق با تغييرات آب و هوايي در بخش گردشگري : چارچوب، ابزار و اقدامات " با همکاري دانشگاه آکسفورد، WMO و UNEP در سال 2008 بود.
بخش خصوصي نيز نقش عمده در بيان مشکلاتي که تغييرات آب و هوايي براي سفر و گردشگري ايجاد مي‌کند دارد. به عبارت ديگر، بخش خصوصي به همراه تشکل‌هاي غير دولتي نقش مهمي در تشويق دولت‌ها در تدوين و استفاده از سياست‌هاي نظم دهنده و همچنين پيشنهاد مشوق‌هاي اقتصادي دارند.
در ژوئن 2008، CEOs به نمايندگي از جانب تمامي بخش‌هاي صنعتي دنيا، پيشنهاداتي را به منظور درج در راهبردهاي آب و هوايي مصوب بعد از پيمان کيتو، به سران هشت کشور صنعتي دنيا ارائه کرده است. در مارچ 2009، جلسه کارگروه اقتصاد جهاني با موضوع ارائه راهکارهاي کاهش کربن، به منظور بررسي پيشنهادات CEOs و همچنين روش‌هاي اجرايي کردن آنها برگزار شود.
در سال 2009 شوراي جهاني سفر و گردشگري (WTTC) چشم‌اندازي را جهت کنترل انتشار گازهاي گلخانه‌اي که شامل تعهداتي به منظور کاهش انتشار دي‌اکسيدکربن در سال 2035 به نصف ميزان آن در سال 2005 است را، پيشنهاد کرد.. به منظور دستيابي به اين مهم، WTTC همکاري را به عنوان مهمترين عامل معرفي کرد.
موضوع تغييرات آب و هوايي امروزه به طور جدي جهت کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي در دستور کار بين‌المللي قرار گرفته است. صنعت گردشگري بايد به موضوع تغييرات توجه کرده و سازمان جهاني گردشگري نيز بايد از طريق افزايش آگاهي‌هاي عمومي، همکاري‌هاي بين‌المللي، ارائه دستورالعمل‌هاي اجرايي و حمايت‌هاي گوناگون به استقبال اين مسئله جهاني برود.
هم اکنون زمان اين اقدامات است و در صورت تاخير در انجام اين فعاليت‌ها، نتايج نامطلوبي براي صنعت گردشگري و افراد و بخش‌هاي منتفع به بار خواهد آورد.
ورود به حساب کاربری
زندگی کتابی است ، که بدون سفر یک صفحه آن بیشتر خوانده نمی شود.
