میانمار (بـرمه پیشین) (نام رسمی: اتحادیه جمهوری میانمار) کشوری است در آسیای جنوب شرقی. بزرگترین شهر این کشور رانگون است ولی پایتخت آن شهر نایپیداو میباشد. جمعیت میانمار بیش از ۶۰ میلیون نفر، زبان رسمی این کشور برمهای و واحد پول آن کیات است.
۶۸ درصد از مردم میانمار از تبار برمهای، ۹ درصد شان، ۷ درصد کارن و بقیه از دیگر اقوام هستند. ۸۹ درصد از مردم میانمار بودایی، ۴ درصد مسیحی، ۴ درصد مسلمان و ۱ درصد نیز پیرو آیین هندو هستند.
میانمار از نظر مساحت چهلمین کشور بزرگ جهان و از نظر جمعیت ۲۴امین کشور پرجمعیت جهان است.
میانمار، با نام پیشین برمه، از مستعمرههای بریتانیا بود که در سال ۱۹۴۸ به استقلال رسید. از زمان استقلال، این کشور شاهد درگیریهای درازمدت میان اقوام پرشمار خود بوده و یکی از طولانیترین جنگهای داخلی را به خود دیدهاست.
برمه از ۱۹۶۲ تا ۲۰۱۱ تحت یک رژیم نظامی اداره میشد اما از پس از برگزاری انتخابات در سال ۲۰۱۲، این رژیم نظامی در سال ۲۰۱۱ رسماً پایان یافت و حکومتی نیمهنظامی جایگزین آن شد که این حکومت دست به یک رشته اصلاحات دموکراتیک زدهاست.
میانمار کشوری است با منابع زیاد اما اقتصاد آن یکی از کمتوسعهیافتهترین اقتصادها در جهان است. جنوب برمه در سال ۲۰۰۸ در پی توفانی سهمگین به شدت ویران شد. در این سال نیمی از جمعیت میانمار از توفان نرگس زیان دیدند و در این کشور دست کم ۷۸ هزار نفر در نتیجه توفان نرگس جان باخته و ۵۶ هزار نفر نیز ناپدید شدند.
نخستین قومی که آثاری از تمدن خود را در برمه بهجای گذاشتند، مردم پیو و مون بودهاند، که در شمال برمه سکونت داشتند. پس از آنها اقوام شان، کارون و کاچین از سرزمینهای جنوب به مناطق امروزی برمه نفوذ کرده بودند.
در اواخر سده هشتم میلادی در اثر تسلط اقوام شان و کارن در جنوب و مرکز برمه مردم پیو به قسمتهای شمالی رانده شدند. علت عقب رانده شدن این قوم گسترش سلطه تای بود، که در شمال و شمال شرقی برمه قدرت را در دست داشتند. قوم شان تا سده ۱۳۰ میلادی؛ در بخشهایی از برمه قدرت و حکومت را در دست داشتند، ولی در همین قرن این قوم عمدتاً به تایلند مهاجرت کردند.
در ۱۴۰۴ میلادی یک فرمانده نظامی برمه به نام آناوِرِاهتا به پادشاهی رسید، و دودمان موسوم به پاگان را بنیانگذاری کرد. این دودمان حدود دویست سال در برمه حکومت کرد.
در طی جنگ جهانی دوم، ارتش استقلالطلب برمه بهوجود آمد و ارتش مزبور طی ۱۹۴۱ همراه با ارتش ژاپن وارد مناطق جنوبی برمه گردید. پس از یک درگیری سخت در ماه مه ۱۹۴۵ رانگون پایتخت برمه کاملاً به تصرف نیروهای محلی برمه درآمد، ژاپنیها بیرون رانده شدند و چیرگی انگلستان دوباره بر کشور برمه برقرار شد.
کشور برمه که تحت استیلای انگلستان قرار داشت در سال ۱۹۴۸ استقلال خود را بدست آورد.
به طور کلی میتوان گفت که به علّت اشغال کشور توسط نیروهای نظامی، تسلّط کامل نظامیان بر کشور و اجرای تدابیر شدید امنیتی و حفاظتی، سیاست فرهنگی مشخص و قابل توجهی از سوی دولتمردان کشور اتخاذ نگردیده و فرهنگ و هنر کشور همچنان در حالت سکون و انزوا باقیماندهاست.
کشور به لحاظ فرهنگی شدیداً تحت تأثیر کشورهای همسایهٔ خود بر پایهٔ بودیسم است که با مؤلفههای محلی نیز آمیخته شدهاست. تنوع قومی در برمه نقش مهمی در سیاست و تاریخ این کشور داشته و کشور همچنان برای غلبه بر تنشهای اجتماعی تلاش میکند.
نظامیان پس از کودتای سال ۱۹۶۲ توسط ژنرال نِ وین که منجر به سرنگونی دولت غیرنظامی نخستوزیر او نو شد حاکمیت را در این کشور به دست گرفتند. از آن زمان رهبری برمه تحت کنترل رهبر نظامی شورای صلح و توسعه درآمد. این شرایط تا سال ۲۰۱۱ ادامه داشت، زمانی که شورا به دنبال انتخابات سال ۲۰۱۰ منحل شد مراسم تحلیف ریاست جمهوری دولت غیرنظامی برگزار شد.
کشور میانمار به هفت ایالت و هفت ناحیه تقسیم شدهاست. ناحیهها مناطقی هستند که بیشتر ساکنانشان را مردم قوم بامار (قوم اکثریت در میانمار) تشکیل میدهند. ایالتها در میانمار به طور معمول ناحیههایی هستند که منطقه سکونت یک قوم مشخص اقلیت را شامل میشوند.
برمه از شمال شرقی با چین، از شرق با لائوس، از جنوب شرقی با تایلند، از غرب با بنگلادش و از شمال غربی با هند مرز مشترک دارد و از جنوب غربی با خلیج بنگال و از جنوب با دریای آندامان محدود میشود.
یک سوم مرز خارجی برمه را مرز آبی تشکیل میدهد.
برمه دومین کشور آسیای جنوب شرقی از نظر گستردگی جغرافیاییست.
برمه با مساحت ۶۷۸۵۰۰ کیلومتر مربع دومین کشور بزرگ آسیای جنوب شرقی است.
این کشور ۱۹۰۰ کیلومتر مرز آبی دارد.
سه رشته کوه اصلی در برمه وجود دارد که هر سه از شمال (هیمالیا) به جنوب کشیده شدهاند.
این کشور یکی از کشورهای آسیای جنوب شرقی است، متأثر از چند دهه رکود، سوءمدیریت و انزوا.
برمه کشوری حاوی منابع غنی است، اما اقتصاد آن کم ترین توسعه و پیشرفت را در جهان داراست.
تولید ناخالص ملی برمه ۵۳٫۱۴ میلیارد دلار و متوسط رشد اقتصادی آن ۵٫۵ درصد در سال است که پایین ترین رشد اقتصادی ناحیه مکونگ است.
در این میان، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد و کانادا تحریمهای اقتصادی سنگینی را علیه برمه تصویب کرده بودند.