ساختمان موزه فرش ایران معماري شکيل و چشمگيري دارد که آذينهاي نماي بيروني آن شبيه به دار قالي است. سطح نمايشي موزه مساحتي برابر 3400 مترمربع را در بر ميگيرد که شامل 2 تالار است و براي نمايش انواع قاليهاي دست بافت و گليم مورد استفاده قرار ميگيرد.
ساختمان موزه فرش ايران معماري شکيل و چشمگيري دارد که آذينهاي نماي بيروني آن شبيه به دار قالي است. سطح نمايشي موزه مساحتي برابر 3400 مترمربع را در بر ميگيرد که شامل 2 تالار است و براي نمايش انواع قاليهاي دست بافت و گليم مورد استفاده قرار ميگيرد.
تالار طبقه همکف به نمايشگاه دايمي اختصاص دارد و تالار فوقاني جهت برگزاري نمايشگاههاي موقت گليم و قالي طراحي شده است.
پژوهش در سوابق، تحولات و کيفيت تاريخي هنر و صنعت فرش، خاصه در ايران، گردآوري و خريداري نمونه انواع قاليهاي دست بافت ايراني و برگزاري نمايشگاههاي موقت از فرش ايران و ساير نقاط جهان، از اهداف موزه به شمار ميآيد.
در موزه فرش انواع گليمها و فرشهاي دست بافت، با توجه به مرغوبيت و قدمت آنها و با در نظر گرفتن ويژگيهاي قالي ايران از لحاظ رنگ آميزي، طرح، نقش، بافت و تنوع مناطق قالي بافي حفظ و نگهداري ميشود.
مجموعه موزه فرش ايران شامل با ارزشترين نمونههاي قالي ايران از قرن نهم هجري تا دوره معاصر است و از منابع غني تحقيقي براي پژوهشگران و هنر دوستان به شمار مي آيد. معمولاً حدود 135 تخته از شاهکارهاي قالي ايران، بافت مراکز مهم قاليبافي مانند کاشان، کرمان، اصفهان، تبريز، خراسان، کردستان و جز آنها، در تالار طبقه همکف به معرض نمايش گذاشته ميشود.
در کتابخانه موزه حدود 3500 جلد کتاب به زبانهاي فارسي، عربي، فرانسه، انگليسي و آلماني در اختيار هنر دوستان و پژوهشگران قرار ميگيرد.
همچنين براي استفاده از بازديدکنندگان موزه، فيلمها و اسلايدهايي در زمينه قاليبافي و گليم و هنرهاي دستي ايران در سالن نمايش موزه به نمايش در ميآيد. از ويژگيهاي موزه فرش قاليچه دستبافت ارزشمند و بينظير ايراني، کار فرش بافان کاشان، در اندازههاي 130 در 220 سانتيمتر، معروف به قاليچه ميرزا کوچک خان جنگلي است که اين شخصيت روحاني ملي را در لباس نظامي مسلح به تفنگ و اسلحه کمري، قطار فشنگ نمايش ميدهد.
در شمسه بالاي تصوير ميرزا، کتيبهاي با عبارت «زندهباد ميرزا کوچک جنگلي» و نام کارخانه ملامحمود ديده ميشود که احتمالاً، با توجه به اين عبارات، تاريخ بافت قاليچه سالهاي آخر دوره قاجار است.
قديميترين فرش شناخته شده در جهان قالي 2500 ساله پازيريک است که در 1949 م، در جنوب سيبري کشفشد و آن را بافت ايران در دوره هخامنشي دانستهاند. آشکار است که قاليبافي در ايران در دوره هخامنشي وجود داشته و در قرن پنجم پيش از ميلاد، دورهاي طولاني از تکامل را پشتسر گذاشته است.
قالي ايراني پيوسته به عنوان يکي از اصيلترين هنرها مورد توجه بوده و طيف وسيعي از طرحها و نقوش زيبا را در برداشته است. در ميان قاليها با طرحهاي گوناگوني که در آنها به کار گرفته شده، قاليهاي تصويري جايگاه ويژهاي دارند. بافت اين قاليها اواخر سده نهم هجري مجدداً آغاز شد و تا به امروز ادامه يافته است.
در اين نمايشگاه نمونههايي از قاليچههاي تصويري شاهنامه بايسنغري به نمايش درآمده است که گوشههايي از ادبيات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غني ايران را نشان ميدهد. اين آثار همه در کارگاه قاليبافي استاد موسوي سيرت، به ياري هنرمندان جوان ايراني و ذوق و سليقه استاد دنيا ديده و تکنولوژي کامپيوتري آفريده شدهاند.
موزه فرش ايران در ضلع شمالي پارک لاله شهر تهران قرار دارد.