محمد برازنده-ميدان سرخ از مشهورترين ميادين جهان است که در شهر مسکو قرار دارد. اين ميدان حد فاصلي است ميان کرملين (ارگ سلطنتي سابق و مقر فعلي رئيس جمهوري روسيه) و مرکز تجاري باستاني اين شهر موسوم به کيتاي گورود (kitay-gorod) از آنجايي که خيابان‌هاي اصلي مسکو از اين ميدان منشعب مي‌شوند و به بزرگراه‌هاي مهم شهر مي‌پيوندند، ميدان سرخ را مبدل به ميدان مرکزي شهر و حتي کشور کرده است.

تاريخچه و نحوه نام‌گذاري

تاريخ غني ميدان سرخ برگرفته از برجسته‌ترين آثار هنري اين کشور، همچون نقاشي‌هاي هنرمندان معروفي مانند: وايسلي سورکيوف،کنستانتين يوان و ديگر هنرمندان است. زميني که اين ميدان بر روي آن بنا شده است سابقاً، مملو از ساختمان‌هاي چوبي بود که در سال 1493 به فرمان ايوان سوم تخريب شدند وي تمام ساختمان‌ها را مستعد آتش‌سوزي مي‌دانست.

منطقه‌اي نوساز که پوژار يا مکان ضد آتش ناميده مي‌شد، به تدريج به اولين بازار شهر شد. سپس رفته رفته جاي خود را به محل برپايي جشن‌ها و مراسم مذهبي داد و گاه‌گاهي نيز محلي براي تاج‌گذاري سزارهاي روسيه به شمار مي‌رفت. ميدان سرخ نيز حدودا در همان دوران شروع به ساخته شدن کرد و تقريبا پس از اتمام بنا، محلي براي مراسم رسمي دولت‌هاي روسيه شد.

نام ميدان سرخ نه تنها فقط به سبب رنگ خشت‌هاي اطراف آن و نه تنها به علت رابطه رنگ سرخ و کمونيسيم، که مي‌توان علت ناميدن آن را به اين سبب دانست که کلمه "کراسنايا" در زبان روسي به معني زيبا يا قرمز است. کلمه کراسنايا سابقاً براي کليساي سنت باسيل (يا کليساي مقدس شافع) به کار برده مي‌شد و کم‌کم خود را به اين ميدان وصل کرد. در مدارک و اسناد تاريخي آمده است که ميدان نام فعلي خود را در قرن هفدهم به دست آورده است.

بعضي از شهرهاي قديمي روسيه همچون، سوزادان، ايلتز و پوسلاول زالسکي نام ميدان اصلي خود را با الهام از ميدان معروف روسيه ميدان سرخ نهادند.

در زمان شوروي سوسياليستي، ميدان سرخ که شکوه خود را حفظ کرده بود، به عنوان ميدان اصلي کشور محسوب مي‌شد. اين ميدان علاوه بر اينکه سمبل رسمي دولت سوسياليستي شوروي محسوب مي‌شد، تنها مکان رژه ارتش سرخ نيز به شمار مي‌رفت.

کليساي کازان و نمازخانه ايورسکايا در زمان حکومت استالين به منظور رژه وسايط نظامي ارتش شوروي ويران شدند اگر چه پس از سقوط کمونيسم دوباره آنها را ساختند، در همان زمان طرح‌هايي نيز براي تخريب شناخته شده‌ترين ساختمان موسکو يعني، کليساي سنت باسيل نيز عنوان شده بود وقتي لازارکاگانويچ مشاور و دستيار استالين در بازسازي مسکو، با ارائه مدل جديدي از ميدان مسکو اين ساختمان تنها مشکل برپايي رژه نظامي نام برد اما زماني که او طرح حذف کليسا را نزد استالين برد با مخالفت شديد وي روبرو شد تا اينکه جمله معروف استالين دهان به دهان گشت:" لازار! کليسا را برگردان."

دو رژه معروف ميدان سرخ عبارت بودند از: رژه سال 1941 زماني که شهر توسط نيروهاي آلماني محاصره شد و دومي به رژه پيروزي سال 1945 بر مي‌گردد، زماني که نيروي مخالف نازي شکست خورده در پاي مقبره لنين به حرکت در آمدند.

در 28 مي سال 1917 ماتياس راست، خلبان آلماني، پروازي نمايشي را از کليساي سنت باسيل به سمت ميدان سرخ انجام داد.

در سال 1990، کاخ کرملين و ميدان سرخ از اولين مناطق شوروي بودند که در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيدند.

در ژانويه 2008، دولت حاکم روسيه از ادامه رژه وسايط نظامي در اين ميدان خبر داد اگر چه طرح بازسازي نمازخانه ايورسکي اين اقدام را تا حدودي پيچيده مي‌کرد، اما با مسدود کردن يکي از معابر موجود اين امر ميسر شد.

در مي 2008، روسيه رژه سالانه پيروزي را برگزار کرد. مراسمي که به مناسبت شصت و سومين سالگرد پيروزي ارتش روسيه بر آلمان نازي اجرا شد. از زمان سقوط شوروي در سال 1991، اين اولين رژه وسايط نظامي در ميدان سرخ بود.

مناطق ديدني ميدان سرخ

مقبره لنين (در سمت چپ) و موزه تاريخ (در سمت راست) ميدان قرار دارد که هر يک از بناهاي موجود در ميدان سرخ قصه خود را دارند. مقبره لنين، مکاني است که جسد منجمد شده ولادمير الميچ لنين، بنيانگذار اتحاديه جماهير شوروي در آن به نمايش درامده است. در نزديکي آن کليساي جامع سنت باسيل و کاخ‌ها و کليساهاي کرملين وجود دارند.

در قسمت شرقي ميدان، ساختمان GUM قرار داشته و در کنار آن کليساي مرمت شده کازان موجود است. بخش شمالي آن موزه تاريخ قرار دارد که به معرفي برج‌هاي کرملين مي‌پردازد. دروازه و نمازخانه ايبريان که مرمت شده‌اند در قسمت شمال غربي اين ميدان واقع شده‌اند.

تنها مجسمه ميدان، مجسمه‌اي برنزي از کوزما مينين روميتري پوژارسکي است،يکي از افرادي که به خروج نيروهاي لهستاني از مسکو در سال 1612 نقش عمده‌اي داشتند. سکوي دايره‌اي لونبوي مستو، که محلي براي انجام مراسم جشن‌هاي عمومي روسيه بود نيز در کنار مجسمه قرار دارد.

اين بنا پيشتر به ميدان نزديکتر بودند اما براي سهولت بيشتر به مکان‌هاي امروزي آنها منتقل شدند.